Lichaamstaal: Spiegelen

Spiegelen is een vorm van lichaamstaal die bij veel mensen onbewust plaatsvindt. Spiegelen is eigenlijk niets meer dan het aannemen van hetzelfde gedrag of dezelfde houding of een bepaalde mate daarvan. Is het je nooit opgevallen dat twee verliefde mensen die hand in hand lopen precies met dezelfde stapgrootte lopen? Terwijl de een misschien wel veel kleiner is en normaal veel kleinere stappen zet. Toch gebeurt dit spiegelen vaak, en je geeft hiermee aan dat je het goed met de ander kan vinden. Het geeft vaak onbewust een fijn gevoel als de ander spiegelt met jou tijdens een gesprek. Natuurlijk moet je hiermee wel opletten, zorg ervoor dat je niet te opvallend spiegelt, ga dus niet alle kleine bewegingen van de ander precies nadoen.

Hoe spiegel je?

Het effect van goed spiegelen is dat er overeenstemming plaatsvindt, maar ook dat je aardig gevonden wordt door degene met wie je spiegelt. De gouden regel om goed te spiegelen is via de zogenaamde H.A.L.T.O methode, dit staat voor:

• Hand- arm bewegingen: Wanneer de ander bijvoorbeeld bepaalde gebaren maakt met zijn handen tijdens het praten, kan jij even later dezelfde of ongeveer dezelfde bewegingen toepassen.
• Ademhaling: Dit is het lastigste onderdeel van spiegelen, hierbij ga je kijken of de ander bijvoorbeeld zwaar, snel of langzaam ademt en probeer je ongeveer hetzelfde ritme aan te nemen.
• Lichaamshouding: Hoe zit je gesprekspartner? Zit hij bijvoorbeeld met een gesloten houding, begin dan het gesprek ook met een gesloten houding.
• Tonaniteit: Hoe spreekt je gesprekspartner? dat kan verschillen in volume, snelheid van praten, eentonig of veel verschillende toonhoogten, ook dit kan je proberen over te nemen.
• Oogcontact : Hoeveel oogcontact maakt je gesprekspartner met je? Is dit weinig, kijk hem/haar op het begin dan ook niet te veel aan.

Indien je het spiegelen een beetje onder de knie hebt is het de kunst om je gesprekspartner jou weer(onbewust) te laten spiegelen.

Voorbeeld 1: Houding

Je bent in een gesprek met een persoon die een gesloten houding aanneemt, hij/zij komt over als ongeïnteresseerd. Door te spiegelen neem jij zijn/haar houding ongeveer over, jij gaat dus ook een gesloten houding aannemen.
Nadat je een tijdje dezelfde houding hebt aangenomen kan je proberen een net iets actievere houding aan te nemen, ga bijvoorbeeld wat meer rechtop zitten, de kans is groot dat hij/zij ook gaat verzitten. Zo ja, neem dan even later weer een wat actievere houding aan etc. Zo nee, val dan weer terug in zijn/haar houding en doe het even later opnieuw.

Voorbeeld 2: Oogcontact

Jouw gesprekspartner is verlegen en je merkt dat hij weinig oogcontact met je maakt, op het begin van het gesprek is het dan verstandig om ook niet te veel oogcontact met hem te maken. Probeer naar mate het gesprek vordert net wat langer oogcontact te creëren, je zult vaak zien dat diegene vervolgens ook(onbewust) steeds wat langer oogcontact durft te maken waardoor de verhouding en het vertrouwen groeit.

Vormen van spiegelen

Hopelijk is het begrip spiegelen nu enigszins duidelijk geworden. Er zijn echter zes vormen van spiegelen die elk op een bepaald moment toegepast kunnen worden.
Zes vormen van spiegelen:

1. Direct spiegelen
2. Nabootsen
3. Uitgesteld spiegelen
4. Overlangs spiegelen
5. Accentueren
6. Mismatchen

Direct spiegelen

Direct spiegelen wil zeggen het spiegelbeeldig uitvoeren van bewegingen en houdingen. Wanneer iemand krabt aan zijn wenkbrauw met zijn rechterhand, kan jij dit toepassen met je linkerhand.
Je zou denken dat dit opvalt, maar doordat het lijkt alsof de ander in de spiegel kijkt wordt dit vaak niet snel opgemerkt. Als je de ander dus een spiegel voor wilt geven is het wel belangrijk dat dit een gesprek is waarbij men tegenover elkaar zit.
Tip bij deze vorm: Pas het toe zodra het gesprek redelijk op gang is en er dus al een zekere vorm van vertrouwen is ontstaan.

Nabootsen

Nabootsen is dan bijna vanzelfsprekend het precies nadoen van de ander. Dus zodra je gesprekspartner zijn linkerhand op zijn been legt dan kan jij precies hetzelfde toepassen of wanneer hij een slok neemt van zijn drinken doe jij dit ook etc.
Nabootsen valt waarschijnlijk nog minder op bij een gesprek tegen over elkaar dan direct spiegelen aangezien je gesprekspartner nu dus juist geen spiegel voor zich krijgt en het dus niet overkomt als iets wat jij zelf ook doet.
Tip bij deze vorm: Begin hier heel rustig mee aan het begin van een gesprek en bouw dit langzamerhand op.

Uitgesteld spiegelen

Een zelfde houding aannemen is nog redelijk makkelijk vergeleken met het aannemen van dezelfde gebaren of mimiek. Daarom is uitgesteld spiegelen meer geschikt voor dit soort overnames. Uitgesteld spiegelen houdt in dat zodra iemand bijvoorbeeld bepaalde handgebaren maakt, jij dit even later ongeveer nadoet en dus niet meteen. Je stelt het in feite even uit voordat je zijn gebaren nadoet.
Tip: Gebruik uitgesteld spiegelen voor houdingen aan het begin van het gesprek en voor gebaren en mimiek zodra het gesprek even op gang is.

Overlangs spiegelen

Dit is officieel niet echt spiegelen. Het is meer het ongeveer spiegelen van je gesprekspartner. Wanneer je gesprekspartner bijvoorbeeld zijn stoel verzet en tegelijkertijd zijn armen op tafel legt kan jij bijvoorbeeld je stoel verzetten en twee vingers tegen de tafel laten leunen.
Een ander voorbeeld is wanneer je gesprekspartner hard begint te lachen, terwijl jij het misschien helemaal niet zo grappig vindt. Een manier om niet nep te hoeven lachen is door gewoon opvallend te glimlachen, hierdoor krijgt hij/zij toch het gevoel dat zijn humor aankomt.

Accentueren

Accentueren is spiegelen maar dan op een manier dat de ander het wel merkt. Bijvoorbeeld wanneer iemand glimlachend voorbij komt lopen kan jij ook glimlachen en actief met je schouders bewegen en zo laten blijken dat je ziet dat de ander blij is. Hiermee creëer je als je het goed doet sympathie voor elkaar.
Het gevaar is echter dat je dit probeert toe te passen bij iemand die je niet goed genoeg kent, hierdoor kan hij/zij je niet goed begrijpen en kan dit zelfs kwetsend overkomen.

Mismatchen

Mismatchen wordt eigenlijk vooral gebruikt om de ander te laten blijken dat je niet zo veel zin meer hebt om het gesprek voort te zetten, het is in feite het tegenovergestelde van spiegelen.
Wanneer iemand een actieve houding aanneemt, neem jij een negatieve houding aan bijvoorbeeld.

De conclusie is dus dat spiegelen een heleboel overeenstemming tussen mensen kan creëren, vaak gebeurt dit dus onopvallend. Maar nu weet je dat je ook bewust door middel van spiegelen overeenstemming en sympathie kan opwekken.

Zelf oefenen?

1. Ga eens een willekeurig persoon op straat spiegelen, ervaar hoe hij/zij loopt, welke houding neemt hij/zij aan, wat voor gebaren maakt hij/zij tijdens het lopen. Je verplaatst je hierdoor in een persoon, en hierdoor ervaar je ongeveer hoe hij/zij alles ziet.
2. Ga eens tijdens een gesprek bewust spiegelen, begin niet te overdreven natuurlijk, maar ervaar gewoon hoe het is om te spiegelen en ervaar dat de ander het niet doorheeft dat je hem nadoet.

Lees verder

• 3 manieren om contact te maken met lichaamstaal
• Lichaamstaal: Waarheid en geloofwaardigheid