Nee kunnen zeggen zonder iemand te kwetsen

Kun je moeilijk “nee” zeggen? Misschien voelt het voor jezelf wel fijn om anderen te helpen, maar grote kans dat je omgeving gebruik maakt van je behulpzaamheid. Voor je het weet slokt al die behulpzaamheid al je tijd en energie op. Maar wat levert het nu voor je op? Je kunt “nee” leren zeggen zonder de mensen om je heen te kwetsen.

Waarom eerder “ja” dan “nee”

Het aantal mensen dat ronduit “nee” zegt tegen een verzoek om hulp is klein. Hiervoor moet je ook redelijk sterk in je schoenen staan want de meeste mensen willen aardig gevonden worden en hier past “nee” zeggen niet bij, vinden ze. Mensen vinden het moeilijk om “nee” te zeggen en vooral tegen vrienden, familie en directe collega’s op je werk. Aardig en behulpzaam zijn zit in onze natuur omdat we willen dat men ons nuttig vindt en het is om goede relaties met de mensen in onze omgeving op te bouwen.

De consequenties van teveel “ja” zeggen

Natuurlijk is het belangrijk om elkaar te helpen als dit nodig is, maar het moet niet ten koste gaan van je eigen bezigheden. Wanneer je altijd maar “ja” zegt, dan gaan mensen op den duur van je verwachten dat je ze helpt en ze zullen dan ook vaker een beroep op je doen. Wanneer je “ja” zegt gaan mensen ervan uit dat je ook de tijd en de aandacht hebt om ze te helpen met iets, zonder te beseffen dat dat misschien niet zo is en je alleen maar aardig probeert te zijn. Dit is een veel voorkomende valkuil. Op je werk kun je in de problemen komen als je teveel “ja” zegt, omdat je dan meer werk opgezadeld krijgt dan aan kan en zo niet aan je eigen taken toekomt. Er zijn collega’s die op deze manier hun werk op iemand afschuiven die geen “nee” kan zeggen. Het levert stress op als je je werk niet af krijgt en in het ergste geval kun je een slechte evaluatie krijgen van je werkgever omdat je je eigen taken niet goed/op tijd deed.

De gulden middenweg

Teveel “ja” zeggen is niet goed voor je, maar overal “nee” op antwoorden kan ook voor ontevredenheid en negativiteit in je omgeving zorgen. De gulden middenweg is om een duidelijk onderscheid te maken waar je “ja” en “nee” tegen zegt. Zeg “ja” tegen dingen waar je ook daadwerkelijk tijd en energie voor hebt en dingen die je leuk en/of nuttig vindt. Wanneer iemand oprecht in nood is moet je ook hulp kunnen bieden. Zeg “nee” tegen dingen die je simpelweg niet kunt, wilt of simpelweg niet te tijd en energie voor hebt. Wanneer iets op je werk gevraagd wordt wat buiten het takenpakket valt, zeg dan niet meteen “ja” maar denk eerst na of je je eigen taken niet eerst moet afmaken. Denk eraan dat de andere persoon er niet bij gebaat is als blijkt dat je niet de juiste tijd/aandacht en/of expertise kunt geven aan een hulpverzoek terwijl je al “ja” had gezegd. Uiteindelijk geldt dat “nee” zeggen je de kans geeft om “ja” te zeggen wanneer het echt nodig is.

Tips om “nee” te kunnen zeggen

De meeste mensen weten niet goed hoe ze “nee” moeten zeggen en verwachten (zijn bang) dat de ander dan kwaad zal worden. Wanneer je oprecht bent en eerlijk zegt waarom je “nee” zegt, dan zul je de ander hier niet kwaad mee maken, je bent immers eerlijk. Hier een aantal zinnen die je hierbij kunnen helpen:

• “Sorry, ik ben op het moment erg druk, en kan je nu niet helpen.”
• “Ik ben bang dat ik te weinig ervaring/expertise heb om te doen wat je van me vraagt. Het is beter om iemand anders hiervoor te vragen.”
• “Ik heb op het moment teveel aan mijn hoofd en heb niet de tijd en/of energie om extra hulp te kunnen bieden.”
• “Wanneer ik je zou helpen, zou ik anderen hiervoor teleur moeten stellen, dus liever niet /een andere keer”
• “ Ik zit op het moment niet lekker in mijn vel, niets ernstigs hoor, maar ik wil even meer aandacht aan mezelf besteden.”

Je zult merken dat mensen je minder vaak om (onnodige)hulp vragen als je wat vaker een “nee” kunt antwoorden. Geen zorgen, als ze je echt oprecht nodig hebben zullen ze toch wel aan de bel trekken en kun je ze helpen. Je wilt tenslotte wel behulpzaam zijn wanneer je omgeving je echt nodig heeft.