Gepest worden op het werk

Pesten lijkt misschien iets voor kinderen, maar pesten op het werk komt ook vaak voor. Uit onderzoeken blijkt dat in EU-landen een op de twintig werknemers wordt gepest. In Nederland zijn dit ongeveer 650.000 mensen. Rond de 100.000 werknemers uit deze groep geeft aan dat hun leven structureel zuur en kapot wordt gemaakt. Pesten op het werk is een ernstig probleem. Wat is pesten op het werk? Welke pesttechnieken worden en veelal gebruikt? Wat zijn de gevolgen voor de gepeste persoon en wat kun je als slachtoffer van de pesterijen doen?

Plagen en pesten. Wat is het verschil?

Er is een groot verschil tussen plagerijen en pesten. Plagerijen gaan over en weer en er is geen intentie om een ander pijn te doen. Plagerijen zijn grappig bedoeld. Er is sprake van pesten wanneer een persoon herhaaldelijk wordt mishandeld in de vorm van verbale agressie, intimidatie, vernederingen, het saboteren van het uitvoeren van de werkzaamheden van het doelwit en andere gedragingen die intimideren, bedreigend of vernederend kunnen zijn. Bij pesten wordt het slachtoffer herhaaldelijk en gedurende langere tijd gekwetst of vernederd. Wanneer het een op zichzelf staande gebeurtenis betreft of twee gelijkwaardige partijen in conflict staan, is er geen sprake van pesten.

Gepest worden door een collega is een taboe

Er rust nog altijd een taboe op gepest worden op het werk. De gepeste persoon schaamt zich voor het feit dat hij gepest wordt door een collega en praat hier liever niet over. Niet op het werk, maar ook daarbuiten niet. Ze nemen het zichzelf kwalijk dat ze de pesterijen laten gebeuren en zijn bang dat hun omgeving daar net zo over denkt. Naast het doelwit zal ook de werkgever niet graag toegeven dat er gepest wordt op de werkvloer van zijn bedrijf. Dit is een taboe op zich.

Pesttechnieken

Er zijn ontzettend veel manieren om iemand het leven op het werk onmogelijk te maken. Dit kan uiteenlopen van vertrouwelijke informatie (al dan niet werk gerelateerd) door te spelen naar derden met het doel iemand te vernederen, het opeisen van erkenning voor taken die niet door persoon die pest, maar door de gepeste zijn uitgevoerd tot het uiten van pijnlijke woorden of beledigingen die gebaseerd zijn op ras, handicap, accent of taal. De meest voorkomende manieren van pesten zijn:

• Iemand valselijk beschuldigen van fouten die niet zijn gemaakt
• Non-verbale communicatie met een vijandige intentie
• Het belachelijk maken van iemands gevoelens en gedachten tijdens een vergadering
• Iemand volledig negeren en afzonderen van anderen
• Onvoorspelbare stemmingswisselingen tentoonspreiden voor een groep mensen

De gevolgen voor iemand die wordt gepest op het werk

Gepest worden op de werkvloer kan een serieuze impact hebben op iemands gezondheid en psychisch welzijn. De werknemer in kwestie zal het plezier in het werk verliezen en er met tegenzin naartoe gaan. Hij voelt zich alleen en geïsoleerd. Door de stress die de pesterijen op het werk met zich meebrengen, kan de werknemer last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, hartkloppingen, maag- en darmklachten en slapeloosheid. Bij aanhoudend pesten en de bijbehorende stress kunnen er op den duur psychische klachten ontstaan, zoals vermijdingsgedrag, nachtmerries en flashbacks van vervelende gebeurtenissen. Het slachtoffer heeft het gevoel continu op zijn hoede te moeten zijn en kan zich niet meer ontspannen. Het kan zelfs zo ver gaan dat dit geestelijke proces uitmondt in een zware depressie en uitputting, met alle gevolgen van dien.

Wat kun je doen als je wordt gepest op de werkvloer?

De eerste stap is erkennen dat je wordt gepest. Praat het niet goed door jezelf voor te houden dat het wel over zal gaan en dat het allemaal wel meevalt. Maak duidelijk tegenover de persoon door wie je wordt gepest dat je zijn gedrag niet accepteert. Blijf kalm en spreek de pester aan. In sommige gevallen realiseert de pester zich niet wat hij aanricht en kan het met een goed gesprek worden opgelost. Werkt dit niet, kijk dan goed om je heen of andere collega’s ook het slachtoffer zijn van pesterijen. Samen sta je namelijk sterker. Maak er, hoe lastig dit ook is, melding van bij je leidinggevende. Ook als dit inhoudt dat je dit meerdere keren moet doen om gehoor te krijgen voor het probleem. Verder is het raadzaam om erover te praten. Dit kan zijn met een vertrouwenspersoon, de vakbond, de bedrijfsarts of de klachtencommissie.